Tijd
Met pensioen gaan verandert je leven. Geen werkverplichtingen meer met saaie vergaderingen of de wekker die al rinkelt als het buiten nog donker is. Verplichtingen maken tijd voor een zee van tijd, tijd die je zelf mag invullen. Waar sommigen er als een berg tegenop zien, is het voor de ander een moment waar ze al jaren naar uitkijken.
Je kunt je tijd invullen als vrije tijd of juist meteen weer opvullen met nieuwe verplichtingen. De keuze is aan jou. Juist dit is misschien wel het moeilijkste van deze nieuwe levensfase. Want vanaf nu ben je volledig eigen baas over jouw vrije tijd. En dat kan naast het genieten ook voor onzekerheid of stress zorgen.
In dit magazine gaan we dieper in op het thema ‘Tijd’. Omdat tijd de enige zekere factor is die hoort bij het met pensioen gaan. Lees de interviews met pensionados die moeite hadden met de tijd of die nu juist tijd te kort komen door al hun dromen die ze nog willen verwezenlijken. Ook spreken we een tijd-expert met handige tips.
We wensen je veel leesplezier toe en een fantastische pensioentijd.
Redactie Leef Je Pensioen
Hoe ervaren andere gepensioneerden hun pensioentijd? Wat deed het met hen toen zij letterlijk een zee aan tijd kregen? Hebben ze zich hierop voorbereid of zou dat moeten? Was het prettig of waren er tegenvallers? We hebben 2 interviews op een rij gezet die hier beide een andere ervaring in hebben.
Jan vult nu een deel van zijn tijd met vrijwilligerswerk en vindt dat je hier een rijker mens door wordt. Door je te verdiepen in een ander ontwikkel je nieuwe dingen in jezelf. Wel heeft Jan wat moeite met het vinden van regelmaat in zijn leven nu hij met pensioen is.
Jan: “Nu ik met pensioen ben, mis ik regelmaat in mijn leven. Ik ben altijd al een uitsteller geweest, haha. Maar nu moet ik me er nog meer toe zetten om bijvoorbeeld papierwerk te gaan doen. Toch mis ik mijn werk niet, ik hoef nooit meer een wekker te zetten, heerlijk! Om me voor te bereiden op mijn pensioen heb ik samen met mijn vrouw een cursus Pensioen in Zicht gedaan. Dat kan ik aanbevelen, want er gebeuren rare dingen als je met pensioen gaat. Ineens leef je samen thuis, dus je moet er over praten wat je vervelend en fijn vindt. Dilemma’s kwam ik tegen in de gewone dingen. Mijn vrouw houdt van stilte en ik hou van radio luisteren. Wie legt wat in het boodschappenmandje als je samen gaat winkelen? Je moet blijven overleggen.”
Lees verder op Leefjepensioen.nl
Voor Janny was haar pensionering niet een moment om achterover te leunen, maar juist een kans om haar dromen te verwezenlijken. Tijdens haar laatste werkjaren ontdekte Janny haar passie. Toen ze met pensioen ging was dat voor haar dan ook het moment om haar droom waar te maken; het maken van een eigen documentaire.
Janny: “Als je stopt met werken en je dus niets meer hoeft, kun je andere dingen doen omdat de druk van de ketel is. Maar dat moet je wel zelf ontwikkelen. Initiatieven moeten altijd vanuit jezelf komen. Er is niemand die tegen mij heeft gezegd: “wil jij een leuke documentaire ontwikkelen?” Je hebt gewoon een dosis moed nodig en moet beginnen. Je moet niet bang zijn om een uitdaging aan te gaan.”
Het scheelt met name dat Janny niet meer hoeft te verdienen met haar documentaire, vertelt ze. “Ik heb een vrij aardig pensioen opgebouwd en daarnaast mijn AOW. Hier kan ik goed van rondkomen en lekker van leven. Het is geen grote rijkdom, maar als je de financiën rond kan krijgen dan ben je verder vrij. Het feit dat ze financieel niet afhankelijk is van het eventuele succes van de documentaire geeft Janny een vrij gevoel. Iets wat ze voor haar pensioen nog niet had ervaren. “Ik kan nu zelf mijn tijd indelen. Er zit geen directe dwang meer achter. Dat is één van de heerlijkste dingen als je gepensioneerd bent. Je kunt dingen in je eigen tempo doen en daar nog steeds een enorme voldoening uit halen.”
Lees verder op Leefjepensioen.nl
Interview met Jacqueline Hovius, trainster Pensioen in Zicht training
Als er iemand is die de impact van ‘Tijd’ kent op het met pensioen gaat is het Jacqueline Hovius, een van de 3 Pensioen in zicht trainsters van Loof training en advies. Elke maand geven zij training aan mensen die aan de vooravond van hun pensioen staan of die pas met pensioen zijn. Jacqueline: “Als mensen na 40 jaar voor een baas gewerkt te hebben ineens weer zelf de regie krijgen over hun tijdsinvulling kan dat best wat onzekerheid met zich meebrengen.”
Ze refereert aan een eigen ervaring: “Enkele jaren geleden vielen als zelfstandige mijn opdrachten weg. Ineens ervoer ik hoe het was om heel veel tijd te hebben en niet te weten hoe te handelen. Het verschil met mijn situatie destijds en die van een gepensioneerde is dat zij weten dat het moment van pensionering eraan komt. Ze kunnen zich voorbereiden. Er zitten nog steeds 24 uur in een dag, maar nu ga je de tijd anders invullen.”
Wat doet het gevoel van (vrije) tijd met een pensionado?
Jacqueline: “Een groot deel van de deelnemers kijkt er nu al naar uit om met pensioen te gaan en roept als eerste dat ze zich geen moment gaan vervelen. Vooral het ‘niets meer moeten’ is een gevoel dat heel erg heerst bij deze groep. Dat gevoel haalt namelijk heel veel druk van de ketel. Wat dit uiteindelijk met je doet, gaat ieder voor zichzelf beleven.” Deze groep heeft in de trainingen van Jacqueline de overhand. Een andere groep die ze ook tegenkomt in haar trainingen is de groep die er juist tegenop ziet om met pensioen te gaan. “Ze zijn zo verknocht aan hun werk dat ze het moeilijk vinden om hier afscheid van te nemen.”
Gun jezelf de tijd
Wij vragen ons vooral af hoe je met al die (vrije) tijd om moet gaan die op je af komt. Jacqueline heeft daar een duidelijk antwoord op: “Je moet echt gaan ervaren hoe het is om even helemaal niks meer te doen. Dan komt een nieuwe invulling vaak vanzelf naar je toe. Maak vooraf dus geen vaste afspraken.” Een nieuw ritme opbouwen duurt volgens haar al snel een jaar, alle seizoenen door. “Na een half jaar gaan mensen wel de eerste patronen herkennen, zodat je merkt dat die weekendafspraken nu ook prima naar de woensdagochtend kunnen. Maar na een jaar is het echt al een soort gewenning en gaan de eerste horloges af.”
Opbouwen van vrije tijd
Volgens Jacqueline is het een belangrijk inzicht om het met pensioen gaan niet te zien als het afbouwen van werk, maar als het opbouwen van vrij tijd. Daar kun je al mee beginnen als je werkt door bijvoorbeeld een dag minder te gaan werken in aanloop naar je pensioen. “Veel mensen vinden een geleidelijke overgang fijn, maar er zijn natuurlijk ook mensen die gewoon het liefst in één keer de deur achter zicht dicht gooien. Dan is het voor hen ook klaar. Of weer een andere groep begint een eigen bedrijfje om hun kennis te blijven inzetten.”
Wel of geen structuur?
Structuur kan helpen om je een nieuwe tijdsinvulling te geven, maar ze ziet dit ook regelmatig de verkeerde kant op slaan. Jacqueline: “Er is zeker behoefte aan structuur, maar ga je tijd niet weer volbouwen met afspraken. Er moet echt ruimte zijn voor ‘niks’. Als je je agenda weer volplant dan wordt het weer een ‘moeten’ en wordt het je nieuwe werk.” Het is volgens haar juist helemaal niet erg als je je verveelt. Als je je er maar bewust van bent dat het zo is. Op dat moment verzin je namelijk een nieuw iets om op te pakken. “ Dat mag heel klein zijn. Al is het maar het opruimen van je werkkamer, door iets weg te gooien of gewoon een stuk te gaan wandelen.”
Een ander bioritme
De meest tastbare tijdsverandering is volgens Jacqueline echter de wijziging van het fysieke ritme; je bioritme en tijdsindeling. “Je bioritme wordt compleet anders als je niet meer elke dag om 7 uur op hoeft te staan. Vooral mensen die bijvoorbeeld uit ploegendienst komen zijn er na een jaar nog niet aan gewend. Dit kan je best opbreken, zowel lichamelijk als mentaal. Aan de andere kant zit tijd ook erg ‘tussen je oren’. Er is algemeen bepaald dat er een doordeweek en een weekend is en jij hebt jezelf aangewend dat je het prettig vindt om 12 uur te lunchen in plaats van om 13:00. Vooral als beide partners met pensioen gaan gaat dit ritme op de schop.
Voorbereiden op pensioen
Op onze vraag of het verstandig is om je voor te bereiden op je pensioentijd antwoordt Jacqueline volmondig ‘Ja!”. “Ik kan ieder geval spreken voor de mensen die onze training hebben gevolgd. Het met elkaar kunnen delen van ervaringen beschouwen zij als erg waardevol. Wat heeft je werkende je leven je gekost, wat heeft het gebracht en wat neem je mee? Het delen van die ervaringen, daarin zit echt een stukje ‘goud’ voor de mensen, ze gaan daar echt van stralen. Ze herkennen de ervaringen van elkaar en dat schept een band. Ook voor de deelnemers die samen met hun partner meedoen aan de training, levert dit veel inzichten en gesprekspunten op. Als je als man of vrouw gewend was om het huishouden te runnen en je partner komt zich daar nu ineens mee bemoeien, dan kan dat echt wel strubbelingen opleveren. Onze training zorgt voor nieuwe inzichten, het bespreekbaar maken van punten en praktische tips.”
3 Tijd-tips van Jacqueline, Pensioen in Zicht trainer bij Loof
Tip 1: doe het eerste half jaar even helemaal niks, ervaar wat het is om niets meer te moeten. Wees niet bang voor de leegte, maar ga hem aan.
Tip 2: ervaar met pensioen gaan als het opbouwen van vrije tijd in plaats van het afbouwen van werk.
Tip 3. Structuur is goed, maar plan je agenda niet vol. Zo ontstaat er ruimte voor spontaniteit.
Doe mee met het Pensioenonderzoek van Leef Je Pensioen en win het Dagboek van Hendrik Groen: "Zolang er leven is".
Doe mee met het Pensioenonderzoek van Leef Je Pensioen en win het dagboek van Hendrik Groen: "Zolang er leven is".
